Hür Dava Partisi (HÜDA PAR), son dönemde toplumda sıkça tartışma yaratan LGBTİ+ temsilleri ve cinsiyet kimliği meselelerine ilişkin kapsamlı bir kanun teklifi hazırlayarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sundu. “Ailenin Korunması ve Sapkınlığın Suç Sayılması” başlığını taşıyan ve yedi maddeden oluşan teklif, 17 Nisan 2025 tarihinde HÜDA PAR’a mensup dört milletvekilinin imzasıyla Meclis Başkanlığı’na teslim edildi. 18 Nisan’da teklif, Adalet ve Anayasa komisyonlarına havale edilerek yasama süreci resmen başladı.

Kanun Teklifinin Gerekçesi: “Toplumun Ahlaki Dokusu Tehlikede”

HÜDA PAR yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda, kanun teklifinin amacının “Türk toplumunun temelini oluşturan aile kurumunu tehdit eden sapkın anlayışlarla mücadele etmek” olduğu vurgulandı. Parti, LGBTİ+ bireylerin görünürlüğünü ve hak mücadelesini “sapkınlık” olarak nitelendirirken, bu tarz yönelim ve ifadelerin “toplumu ifsat ettiği” ve “ahlaki yozlaşmaya yol açtığı” iddiasını öne sürdü.

Hazırlanan teklif, kamuoyunda yalnızca LGBTİ+ bireyleri değil, ifade ve örgütlenme özgürlüğü ile ilgili anayasal hakları da yeniden gündeme getirdi. Uzmanlar, teklifin kabul edilmesi halinde Türkiye’nin uluslararası insan hakları yükümlülükleriyle çelişen bir pozisyona sürüklenebileceğine dikkat çekiyor.

Teklifin Öne Çıkan Maddeleri

HÜDA PAR’ın kanun teklifinde yer alan ve doğrudan ceza hukukuna etki edecek düzenlemeler şu şekilde sıralanıyor:

1. “Hayasızca Hareket” Tanımında Ceza Artışı

Türk Ceza Kanunu’nda yer alan “hayasızca hareket” suçu için mevcutta 6 ay ile 1 yıl arasında olan hapis cezası, teklifle birlikte 3 ila 8 yıl arasında olacak şekilde artırılmak isteniyor. Ancak “hayasızlık” kavramının neye göre tanımlanacağı, hangi davranışların bu kapsama gireceği konusu kamuoyunda ciddi belirsizlik yaratıyor.

2. “Sapkınlık Propagandası”nın Suç Haline Getirilmesi

Teklifin en tartışmalı maddelerinden biri, aynı cinsiyetten bireyler arasındaki ilişkileri teşvik ettiği değerlendirilen kişi ya da kurumlara yönelik 3 ila 5 yıl arası hapis cezası öngören düzenleme. Bu tür içeriklerin sosyal medya, televizyon, film, tiyatro, dijital platformlar gibi mecralarda yer alması halinde cezaların artırılması da teklif metninde yer alıyor.

3. RTÜK’e Genişletilmiş Denetim ve Müdahale Yetkisi

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na, LGBTİ+ içerikli dizi, film ve programlara karşı denetim ve müdahale yetkisi tanınıyor. Böylelikle medya içerikleri üzerinde daha sıkı bir sansür mekanizmasının devreye girmesi hedefleniyor. Biyolojik Cinsiyetin Hukuki Esas Olması

Kanun teklifinde cinsiyet değiştirme operasyonları sonrasında biyolojik cinsiyetin gizlenerek yapılan evliliklerin “hile” sayılacağı belirtiliyor. Bu tür evliliklerin cezai yaptırımlarla karşılaşması teklif ediliyor. Ayrıca bu tür operasyonların, “toplumsal düzeni bozucu” kabul edilerek kayıt altına alınması ve denetlenmesi öngörülüyor.

Yasama Süreci ve “Gündeme Alınma” Mekanizması

Mevcut yasama sistemi uyarınca bir kanun teklifinin Meclis Genel Kurulu’nda görüşülebilmesi için iktidar partisi veya TBMM Başkanlık Divanı tarafından gündeme alınması gerekiyor. Ancak HÜDA PAR, teklifin gündeme alınmaması durumunda, Anayasa’nın 37. maddesi uyarınca her milletvekiline tanınan yılda bir kez kullanılabilen “doğrudan gündeme alma” hakkını kullanarak teklifin Genel Kurul gündemine taşınacağını açıkladı.

Bu açıklama, teklifin TBMM Genel Kurulu’nda en azından bir defaya mahsus olmak üzere görüşülmesinin neredeyse kesinleştiğini gösteriyor.

Tepkiler ve Eleştiriler: Hukukçular ve Hak Örgütlerinden Sert Uyarılar

Kanun teklifine karşı LGBTİ+ hakları savunucuları, insan hakları örgütleri ve bazı muhalefet partileri sert tepki gösterdi. İnsan Hakları Derneği (İHD), teklifin evrensel insan hakları normlarına ve Anayasa’nın 10. ve 17. maddelerine aykırı olduğunu belirtti. Hukukçular ise teklifin “belirsiz” ve “yorumlamaya açık” maddeler içerdiğine dikkat çekerek, keyfi yargılamaların ve ayrımcı uygulamaların önünü açabileceği uyarısında bulundu.

Uluslararası Tepkiler de Gündeme Gelebilir

Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Birleşmiş Milletler sözleşmeleri, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelinde ayrımcılığı yasaklıyor. Bu teklifin yasalaşması halinde Türkiye’nin Avrupa Konseyi nezdinde yaptırımlarla karşılaşabileceği de dile getiriliyor.

Toplumsal Yansımalar: Derinleşen Ayrışma ve Kutuplaşma

Uzmanlar, bu tür yasa tekliflerinin yalnızca hukuki değil, toplumsal düzlemde de ayrışmaları derinleştirdiğini ve bireyler arasında hoşgörüsüzlük ortamını körüklediğini belirtiyor. Türkiye’de LGBTİ+ bireylerin hâlihazırda ciddi ayrımcılığa ve nefret söylemine maruz kaldığı düşünüldüğünde, bu teklifin mecliste görüşülmesi bile hak temelli mücadeleler açısından endişe verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Gözler Meclis Gündeminde